• O Grupo Operativo Ovinnova leva 3 anos dedicados á asistencia a explotacións gandeiras transhumantes, así como á formación e certificación ecolóxica de pastos e explotacións gandeiras.
• O seu obxectivo foi mellorar o pastoreo transhumante, unha actividade que axuda a conservar os hábitats, mediante o uso de tecnoloxías innovadoras.

O Grupo Operativo OVINNOVA foi creado en 2019, composto por 12 entidades, para traballar na transhumancia e co obxectivo de mellorar a competitividade do pastoreo transhumante , propoñendo un novo modelo de negocio de servizos gandeiros viables, produtivos e competitivos que contribúan á preservación da biodiversidade .

Este obxectivo levou ao Grupo Operativo –ata a súa disolución o pasado mes de setembro de 2021– a abarcar actividades como:

• apoio administrativo e loxístico ás explotacións gandeiras transhumantes.
• para a conservación do hábitat.
• Uso de tecnoloxías innovadoras , tanto nas zonas de recepción como de transmisión de gando (cordilleira Cantábrica e pastos do sur de España).

Resultados

Ovinnova estableceu 5 obxectivos na súa creación:

1. Novo marco para a xestión da transhumancia mediante tecnoloxías innovadoras : o obxectivo desta iniciativa é lograr fluidez na xestión e o movemento do gando. Para facer isto:

• Creouse un centro de xestión (norte-sur).
• Tamén se creou unha plataforma de xestión da transhumancia a través dunha aplicación web.
• Establecéronse procedementos loxísticos de campo (cobertura alimentaria, telefónica e dixital).
• Apoio loxístico a pastores e rabaños (adestramento de cans).

2. Implementación dun modelo de negocio innovador: o obxectivo é facilitar a xestión de rabaños de diferentes explotacións proporcionando a loxística, as instalacións e o persoal necesarios para o pastoreo do gando. Para este fin, foi necesario:

• Identificar gandeiros interesados no pastoreo.
• O establecemento do protocolo para os movementos de gando entre rexións.
• Programación loxística e de procedementos para o transporte de gando.
• Xestión do gando nos portos segundo o calendario de cobertura para os diferentes rabaños.
• Avaliación de custos e desenvolvemento de itinerarios de xestión económica.
• Certificación de pastos e produtos da transhumancia.

3. Mellora do hábitat: o obxectivo era deseñar ferramentas de diagnóstico e avaliación da biodiversidade dos sistemas de montaña e pasteiros mediterráneos que permitisen aos xestores tomar decisións para a súa conservación. Como se conseguiu?:

• Realización dun estudo de parámetros indicadores de calidade en zonas seleccionadas sen pastoreo e con pastoreo de gando transhumante.
• Demostración da eficacia das imaxes multiespectrais de moi alta resolución espacial na detección da biodiversidade dos ecosistemas en escenarios de pastoreo.
• Proporcionar indicadores da calidade funcional do solo a partir de mostras obtidas no campo.

4. Xestión holística da terra: a ambición é deseñar un modelo de xestión gandeira que integre a experiencia coa innovación e as cuestións sociais, co fin de proporcionar un marco máis amplo para a xestión dos sistemas pastorais transhumantes. A través de:

• O uso de tecnoloxías de internet das cousas e satélites para recompilar datos sobre patróns de pastoreo mediante dispositivos GPS integrados en colares para o gando para monitorizar os cambios na vexetación e no tempo.
• Unha recreación virtual dun porto e dun pasto que establece os patróns de pastoreo máis axeitados en cada momento, creada a partir dos datos obtidos.
• Deseño dun modelo de xestión gandeira empregando unha abordaxe biodinámica que integra a sustentabilidade e a conservación do hábitat.
• Instalación de sistemas de alerta de ameazas para establecer protocolos para a defensa dos pastores.

5. Integración laboral: formación e capacitación de pastores novos para afrontar os retos tradicionais e futuros da transhumancia:

• Mediante sesións teóricas e traballo práctico con pastores en portos transhumantes e mediante intercambios coa Escola Profesional de Pastores de Triesdorf, Alemaña.
• Creación dun “Encontro Internacional de Pastores e Gandeiros Transhumantes”.
• Marco para a colaboración entre pastores e gandeiros vinculado ao funcionamento do Centro de Xestión.
• Desenvolvemento dun plan de formación: que inclúe a creación de materiais de formación e a definición dun currículo para os pastores-alumnos.

Estes resultados foron presentados por Ovinnova o 15 de setembro de 2020 nunha conferencia que se pode ver aquí .