Reforzar o tecido socioeconómico das zonas rurais é un dos tres obxectivos xerais da nova Política Agrícola Común (PAC) posterior a 2020. Así, durante o período actual da PAC 2014-2020, o Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader) conseguiu -a través dos Programas de Desenvolvemento Rural (PDR)- que diversas zonas rurais de Europa acadaran un bo funcionamento dos seus servizos, así como o desenvolvemento empresarial e a transformación das mesmas en comunidades inclusivas e poboadas.

• Os Programas de Desenvolvemento Rural (PDR) axudan ás zonas rurais a aproveitar os seus recursos para converter os desafíos en oportunidades.

O Feader establece tres áreas interrelacionadas para orientar o desenvolvemento das zonas rurais en Europa:

1. Servizos rurais: As comunidades rurais non poden existir sen servizos e infraestruturas axeitados para satisfacer as necesidades dos seus habitantes. A accesibilidade aos servizos é esencial para o benestar e o benestar socioeconómico dos residentes. A calidade en servizos como a saúde, a educación, a mobilidade, a enerxía e a dixitalización é a clave do desenvolvemento nas zonas rurais.

2. Emprego rural: As economías rurais, ademais de desenvolver os seus sectores primarios, están ben posicionadas para aproveitar as oportunidades que ofrecen os sectores económicos emerxentes, como a bioeconomía, as economías verdes e circulares e a economía da experiencia (baseada no seu patrimonio natural e cultural).

3. Inclusión social: creación de comunidades rurais a través de LEADER , principalmente.

Historias de éxito da FEADER en inclusión social

As comunidades rurais deben fomentar a acción colectiva para aproveitar as oportunidades que melloren as súas condicións de vida. Os PDR, e en particular os LEADER, poden axudar a identificar necesidades específicas a nivel local e conectar as partes interesadas entre si.

Algúns exemplos de comunidades rurais inclusivas en Europa son:

Unha granxa de coidados en Valonia, Bélxica

Os PDR poden apoiar actividades como a agricultura social, que é o uso da agricultura como medio para contrarrestar o illamento de grupos vulnerables. Estes proxectos tamén ofrecen aos agricultores oportunidades para a diversificación dos seus ingresos.

No caso de Valonia, a explotación utiliza financiamento do PDR para promover a rehabilitación social destes grupos. O proxecto « Agritude positiva » ofrece aos pacientes do hospital veciño L'Accueil en Lierneux, preto de Liexa, a oportunidade de facer voluntariado durante cinco horas á semana nunha das 26 granxas asociadas próximas. Estes pacientes padecen adiccións, psicose, depresión ou dificultades de aprendizaxe.

Actualmente hai 23 usuarios que participan no programa.

Proxecto Odisseu (Cataluña, España)

Unha situación demográfica desfavorable e un mercado laboral débil son outras razóns para o despoboamento. Unha forma de abordar este problema é animar á xente nova a vivir e traballar nas zonas rurais.

En 2017, o Grupo de Acción Local (GAL) Alt Urgell-Cerdanya (Cataluña) empregou financiamento LEADER do PDR catalán para lanzar o proxecto Odisseu . O seu obxectivo era promover o regreso da mocidade ás zonas rurais a través de oportunidades de traballo.

O proxecto desenvolveu ferramentas para abordar a brecha entre as empresas, os potenciais empregadores e as universidades, xa que estas aproveitan o seu grupo de talento novo local. As solucións incluíron o programa de prácticas «OdisseuPracticum» e a plataforma de emprego en liña «Retorna».

O número de empresas participantes no programa aumentou de 11 en 2017 (primeira edición) a 112 en 2019, e máis de 170 mozos xa se beneficiaron de prácticas remuneradas. En cada edición, entre o 12 % e o 25 % dos participantes obtiveron un contrato de polo menos un ano coas súas empresas anfitrioas.

Unha granxa social nos Países Baixos  

De Laarhoeve é ​​unha granxa social privada que ten como obxectivo empregar persoas con problemas de saúde mental e proporcionarlles un ambiente seguro e familiar para que poidan incorporarse ao mercado laboral mentres practican as súas habilidades. Os empregados reciben formación e apoio para desenvolver todo o seu potencial e a granxa está aberta ao público para fomentar a comunicación entre os empregados e os clientes que veñen mercar.

A granxa produce os seus propios produtos agrícolas e véndeos a tendas locais. Os produtores locais tamén traen os seus produtos non aptos para a venda directa no mercado (cereixas, por exemplo) para que sexan procesados ​​e envasados ​​na granxa. Unha vez feito isto, os produtores levan os produtos (marmelada de cereixa, seguindo o exemplo) para vendelos coa súa propia marca.

De Laarhoeve presta servizo actualmente a 16 empresas agrícolas locais.